ТЕКСТОВОЕ ИЗУЧЕНИЕ ГАЗАЛЕЙ В "ТЕРМА ДЕВАН" АЛИШЕРА НАВОЯ (ПО МАТЕРИАЛАМ РУКОПИСЕЙ XVI ВЕКА)

Авторы

  • Ойсара МАДАЛИЕВА

Ключевые слова:

Алишер Навои, диван, избранный диван, рукопись, газель, ИВ АН РУз, сравнительно-типологический метод

Аннотация

После создания «Хаза’ин ал-ма‘ани», включавшего в себя большую часть поэтического наследия Алишера Навои, «Избранные диваны» стали возникать как подборка из его стихов. В основном фонде Института востоковедения АН РУз находятся 9 рукописей «Избранных диванов» Навои датируемых XVI веком. В данной статье сравниваются газелей, которые входят в состав четырех диванов из девяти. Результаты сравниваются с диванами «Хаза’ин ал-ма‘ани». Так же показана динамика изменения литературного процесса, связанного с поэтическими жанрами за период времени, связанным с рукописями «Избранных диванов». В заключении приводятся взгляды автора: каждый из экземпляров «Избранного дивана» был создан в своем оригинальном порядке; определение причин создания подобных сборников поэзии.

Библиографические ссылки

Birnbaum E. Ottoman Turkish and Chaghatay literature. An Early 16th Century Manuscript of Nava’is Divan in Ottoman Orthography // Central Asiatic Journal. 1976, XX. – P. 157-190.

Eckmann J. Nevai’nin ilk divanları üzerine // Türk dili araştirmalari yilliği. Belleten, 13. – Ankara. 1970. – S. 253-262.

Erkinov A. «Persian-Chaghatay Bilingualism in the Intellectual Circles of Central Asia during the 15th-18th Centuries (the case of poetical anthologies, bayāz)». International Journal of Central Asian Studies.C.H.Woo (ed.). vol.12, 2008. – P. 57-82.

Erkinov A. «Badoeʼ ul-bidoya»ning Navoiy davrida ko‘chirilgan va yangi aniqlangan sanali beshinchi qo‘lyozmasi (888 yil, safar oyi/1483 yil, mart-aprel) // Alisher Navoiy va XXI asr. – Toshkent: «Turon iqbol», 2018. –B. 51-57.

Levend A. Türkiye kitapliklarindaki Nevai Yazmalari // Türk dili araştirmalari yilliği. Belleten. – Ankara, 1958. – S.127-209.

Madaliyeva О. «Xazoyinu-l-maoniy» devonining umumiy alifbo tartibi muallifi Mashhadiymi? // «Alisher Navoiy va XXI asr». – Toshkent: «Zebo prints», 2021. – B. 12-19.

Madaliyeva О. Kulliyat Copies of ‘Alisher Nava’i in World Manuscript Collections // The American Journal of Social Science and Education Innovations. ISSN-2689-100x. Volume 02, Issue 09-2020, September 14, 2020. – P. 152-161 (SJIF Impact factor 2020 – 5,525; №23).

Uluç L. Türkmen valiler Şirazlı ustalar Osmanlı okurlar / XVI.Yüzyıl Şiraz elyazmaları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2006. –531 s.

Walmsley N. O Navāʾī!: ımıtatıon, ınnovatıon, and the ınventıon of a Central Asıan lıterary ıcon, 1500–1900. Submitted to the faculty of the University Graduate School in partial fulfillment of the requirements for the degree Doctor of Philosophy. Indiana: Indiana University, 2016. – 345 p.

Алишер Навоий Оққуюнли мухлислар девони (1471). Нашрга тайёрловчи: A.Erkinov. – Tokyo: «Research Institute for languages and cultures of Asia and Africa», 2015. – 207 б.

Алишер Навоий. Ғазалиёт девони (898/1492–1493 йил). Масъул муҳаррир: т.ф.д., проф. B.Abduhalimov. Тадқиқот қисми муаллифлари: филол.ф.д. A.Эркинов, PhD O.Мадалиева. Нашрга тайёрловчи: O.Мадалиева. – Тошкент: «Фан», 2021. – 268 б.

Алишер Навоий. Илк девон. 1466 йили кўчирилган қўлёзманинг факсимиле нашри. Нашрга тайёрловчи: филол.ф.д., проф. Ҳ. Сулаймон. Тошкент: «Фан», 1968. – 31,16 б.т.

Алишер Навоий. Терма девонлар қўлёзмалари. №№ 1973, 7200, 1976, 4007, 2197, 9672, 2790, 5802, 7701. ЎзР ФАШИ асосий фонди.

Алишер Навоий: қомусий луғат. Масъул муҳаррир: f.f.d., проф. Sh.Sirojiddinov. Ижодий гуруҳ: С.Ғаниева, A.Эркинов, O.Давлатов, E.Очилов, К.Муллахўжаева, Д.Юсупова, З.Мамадалиева, И.Исмоилов, А.Маликов, Л.Жўраева. – Тошкент: «Шарқ», 2016. ИИ том. – Б. 95.

Волин С. «Описание рукописей произведений Навои в ленинградских собраниях» // Алишер Наваи. Под ред. К. Боровкова. – Москва–Ленинград: «Издателство АН СССР». 1946. – С. 203-235.

Давлатов О. Маʼнолар хазинаси. – Тошкент: «Тамаддун», 2021. 3 жилдлик.

Додхудоева, Зиёвиддинова. Неизвестний список поэми Джами «Тухфат ал-ахрор» с миниатюрами // Жоми ва робитаҳои адаби, китоби аввал. – Душанбе, 1991.

Жўрабоев О. Навоий асарлари қўлёзма ва матнларини ўрганишнинг баъзи масалалари // Алишер Навоий ва ХХI аср. – Тошкент, 2016. – Б. 32-38.

Имомназаров М. Мусулмон минтақа маданияти ривожида «мажоз тариқи» босқичи. Алишер Навоий. – Тошкент: «Мумтоз сўз», 2022. – 510 б. 2-китоб.

Имомназаров М. ХХI аср. Алишер Навоий лирик мероси матншунослиги муаммолари. – Тошкент, 2021. – 64 б.

Карасев Л. Онтологическая поэтика // Интелрос – Интеллектуалная Россия. – С. 91–114.

Комилов Н. Маʼнолар оламига сафар. – Тошкент: «Тамаддун», 2012. – 311 б.

Мадалиева О. Алишер Навоий девонларининг Хоразмда кўчирилган қўлёзмалари // Шарқшунослик. – Тошкент, 2018. 1-сон. – Б. 79-85.

Мадалиева О. Навоий «Терма девон»ларининг нусхалари таркиби // Алишер Навоий ижодий меросининг башарият маънавий-маърифий тараққиётидаги ўрни. – Тошкент: «Фан», 2021. – Б. 175-178.

Мадалиева О. Навоий девонлари қўлёзмаларининг таркибий-қиёсий тадқиқи. – Тошкент: «Донишманд зиёси», 2021. – 679 б.

Мадалиева О. Навоий девонлари қўлёзмаларининг таркибий-қиёсий тадқиқи (ЎзР ФА Шарқшунослик институти фонди қўлёзмалари асосида). Филология фанлари бўйича PhD илмий даражасини олиш учун ёзилган диссертация. – Тошкент, 2021. – Б. 22.

Мадраимов А. Алишер Навоий бадиий асарларининг ХV–ХVI асрлардаги қўлёзмалари. – Тошкент: «Фан ва технологиялар нашриёт матбаа уйи», 2021. – 382 б.

Максудов Б. Кодикологическое описание списка «Навадир ан-нихая» Наваи, хранящегося в библиотеке Таджикского националного университета // Алишер Навоий ва ХХI аср. – Тошкент: «Машҳур-пресс», 2020. – Б. 9-18.

Муниров Қ., Носиров А. Алишер Навоий қўлёзма асарлари каталоги. – Тошкент: «Фан», 1970. – 85 б.

Навоий дастхати (Наводир ун-ниҳоя). Нашрга тайёрловчи, сўз боши муаллифи: филол.ф.н. С.Ғаниева. – Тошкент: «Фан», 1991. – 12 б.т.

Нагиева Ж. Бакинские рукописи Алишера Навои. – Баку: «Элм», 1986. – 136 с.

Раҳматуллаева М. Алишер Навоий лирикасида синонимлар масаласи (ХV асрда Султон Али Машҳадий томонидан кўчирилган «Наводирун-ниҳоя» девонининг уникал қўлёзмаси асосида). филол. ф. номз. дисс. – Тошкент, 1965. – 169 б.

Раҳмон В. Мумтоз сўз сеҳри. – Тошкент: «Ўзбекистон», 2015. – 440 б.

Рашидова М. Алишер Навоий «Наводир ун-ниҳоя» девонининг уч қўлёзма нусхаси ва уларнинг қиёсий таҳлили // «Имом Бухорий сабоқлари» 2019/1. – Б. 20-21.

Семенов А. Описание персидских, арабских и туреских рукописей. – Ташкент: «Издателство среднеазиатского государтвенного университета». 1935. – 88 с.

Собрание восточних рукописей академии наук Республики Узбекистан. Литература (Дивани). Том. II. Отвественний редактор академик АН РУз Д.Юсупова. Подготовка к изданию: канд. ист. наук. X.Лутфиллаев, канд. филол. наук. S.Fayziyeva, O.Madaliyeva. – Ташкент: «Навруз», 2017. – 559 (Иқтибосларда СВРЛ шаклида қисқартирилди).

Сулаймонов Ҳ. «Хазойинул-маоний» текстларини ўрганиш ва нашрга тайёрлашнинг асосий масалалари // Алишер Навоий. Хазойинул-маоний. I том: Ғаройибус-сиғар. – Тошкент: «Ўз ССР ФА нашриёти», 1959. – Б. V-ХХVIII.

Сулейманов Х. Текстологическое исследование лирики Алишера Навои / В трех томах / том первый. – Ташкент–Москва, 1955-1961. – 415 с.

Турдиалиев А, Эркинов А. «Бадоeъ ул-бидоя»нинг Навоий даврида кўчирилган ва янги аниқланган санали олтинчи қўлёзмаси (Султонали Машҳадий, Ҳирот, 889/1484-1485 йил) // Алишер Навоий ва ХХI аср (Республика илмий-назарий анжумани материаллари). – Тошкент: «Турон иқбол», 2018. – Б. 57-62.

Тўхлиева Б. ва бошқалар. «Ғаройиб ус-сиғар» ғазалларининг шарҳи. 10 жилдлик. – Тошкент, 2020.

Эркинов А. Алишер Навоий «Хазойин ул-маоний»си ва унинг протодевони масаласи // Алишер Навоий ва ХХI аср. – Тошкент: «Тамаддун», 2017. – Б. 19-38.

Эркинов. Алишер Навоий «Хамса»си талқини манбалари (ХV – ХХ аср боши). – Тошкент: «Тамаддун», 2018. – 303 б.

Юсупова Д. «Наводир ун-ниҳоя» фақат ғазаллардан иборат девонми? // Алишер Навоий ва XXI аср. – Тошкент: «Тамаддун», 2017. – Б. 54-60.

Қораев Ш. Темурийлар даври адабий мажлислари (Алишер Навоий қарашлари асосида). Филология фанлари бўйича PhD илмий даражасини олиш учун ёзилган диссертация автореферати. – Қарши, 2021. – 50 б.

Ҳакимов М. Навоий асарлари қўлёзмалари тавсифи. – Тошкент: Фан, 1983. – Б.8-9.

Загрузки

Опубликован

2022-11-21