ВОЗНИКНОВЕНИЕ, ФОРМИРОВАНИЕ И РАЗВИТИЕ ДОКТРИНЫ “ULTRA VIRES”: ИСТОРИЧЕСКИЕ И ПРАВОВЫЕ АСПЕКТЫ
Ключевые слова:
“The South Sea Company”, доктрина, “Ultra vires”, зарегистрированные – не зарегистрированные компании, акционерные компании, Закона “О мыльных пузырях”, судебный прецедент, Европейские ДирективыАннотация
В статье анализируются историко-правовые аспекты возникновения зарегистрированных и незарегистрированных акционерных обществ в Великобритании, формирование, развитие и трансформация доктрины «Ultra vires» в результате судебного прецедента.
В частности в статье изложены факторы, события и случаи приведшие к возникновению доктрины Ultra vires, социально-экономические проблемы и работа, проделанная Британским парламентом по их решению, последствия возникновения доктрины, судебный прецедент, принятие новых законов и изменения судебного прецедента, а также новых законов в результате развития рыночных отношений.
Библиографические ссылки
https://qomus.info/encyclopedia/cat-h/huquq-manbalari-uz;
Доктринанинг вужудга келиши 1875 йилдаги “Ashbury Railway Carriage & Iron Co.Ltd. v. Riche” иши билан боғлиқ (The Origin of the Doctrine The 1875 Ashbury Railway Carriage & Iron Co.Ltd. v. Riche” case)
Г.В.Полковников. Английское право о компаниях: закон и практика. –М., 2009 год, 15-с. (G.V.Polkovnikov. English law about companies: law and practice. –M., 2009, 15-p)
Мазкур изоҳнинг киритилишига сабаб “Ultra vires” доктринаси фақатгина таъсис этилган, ўзгалар маблағини жалб қилган юридик шахсларга нисбатан қўлланилади (The reason for this comment is that the doctrine of "Ultra vires" applies only to established legal entities that have raised funds from others)
Мазкур ҳолатда ўз фаолиятини амалга ошириш мулкдорлардан ташқари шахсларнинг пул маблағларини жалб қилиши назарда тутилмоқда – муаллиф (In this case, the implementation of its activities involves the attraction of funds from persons other than the owner - the author)
https://ru.wikipedia.org/wiki/Московская компания (https://ru.wikipedia.org/wiki/Moskow company)
Акциялар жойлаштирилишини инобатга олмаса, юртдошларимизга яхши таниш бўлган Ахмадбой Турсунбоевнинг тадбиркорлиги ҳам айнан шу йўсинда амалга оширилган – муаллиф (Apart from the placement of shares, the entrepreneurship of Ahmadboy Tursunbaev, who is well known to our compatriots, was carried out in the same way - the author)
Қийматига нисбатан эгасига қатъий белгиланган даромад келтирувчи қимматли қоғоз, қарзни қайтариб бериш ва фоиз тўлашни тасдиқловчи мажбуриятнома (A security with a fixed value to the owner, an obligation to repay the debt and pay interest) https://qomus.info/encyclopedia/cat-o/obligatsiya-uz;
1543-1834 йиллар оралиғида Испан қироллари томонидан бериладиган Испан колонияларига қулларни етказиб бериш монопол ҳуқуқи (The monopoly right to supply slaves to the Spanish colonies granted by the Spanish kings between 1543-1834)
Янги пайдо бўлган акциядорлик компаниялари эгалари орасида ҳақиқатан даромадли бизнесни амалга оширишни кўзлаган компаниялар билан бирга, қўшимча акциялар жойлаштириш ҳамда акциялар нархларини сунъий равишда ошириб, шунинг эвазига даромад олишни кўзлаганлари ҳам бор эди. Масалан, шундай тадбиркорлардан бири жуда фойдали – махфий иш билан шуғулланиш учун компания таъсис этилганини, ҳар бир акциянинг нархи 100 фунт стерлинг эканини, ҳозирда 2 фунтдан пул тўлаганларга 1 ойдан сўнг компания нима фаолият билан шуғулланиши баён қилинишини, шундан кейин акциядорлар яна 98 фунт стерлингдан пул тикишлари лозим бўлишини, ҳар бир 100 фунт стерлинглик акция биринчи йил учун 100 фунт стерлингдан фойда келтиришини маълум қилиб, аҳолидан 2000 фунт йиғиб қочиб қолган (Among the owners of emerging joint-stock companies, there were companies that wanted to run a truly profitable business, as well as those that wanted to place additional shares and artificially raise share prices, thereby generating revenue. For example, one such entrepreneur is very helpful - a company has been set up to do a secret job, the price of each share is £ 100, now those who pay £ 2 are told what the company will do in 1 month, then the shareholders get another £ 98. announced that they would have to bet, that every £ 100 of stock would bring in £ 100 for the first year, and fled the population, collecting £ 2,000)
https://en.wikipedia.org/wiki/South_Sea_Company;
Маълумот ўрнида шуни таъкидлаш лозимки, бундай қатъий чоралар кўрилишига қарамай, парламент томонидан тасдиқланган режа натижа бермади ва юз фунтли акцияга 30 фунтдан кам маблағ тушди (For information, it should be noted that despite such drastic measures, the plan approved by the parliament did not yield results and less than £ 30 per hundred pounds of stock fell)
“Совун пуфакчалари тўғрисида”ги Қонун (Law on Soap Bubbles)
https://lawbook.online/torgovoe-pravo-grajdanskoe/pravosposobnost-yuridicheskih-lits-55776.html;
Ушбу Қонуннинг 17-моддасига кўра, компанияларнинг мажбурий тартибда ўз уставига эга бўлиши лозимлиги ҳақидаги талаб бекор қилинган (In accordance with Article 17 of this Law, the requirement that companies must have their own charter has been abolished)
Консессия (лотинча “рухсатнома, топшириқ”дан олинган cонcессио) – инвестор томонидан давлатга тегишли бўлган кўчмас мулк (одатда) объектларини яратиш ёки реконструкция қилиш тўғрисидаги битим тури. Натижада инвестор ўз фойдасига даромад йиғиб, объектни қайтариб бериладиган асосда ишлатиш имкониятини қўлга киритади (Concession (from the Latin "permit, assignment" concessio) - a type of agreement by the investor on the creation or reconstruction of real estate (usually) owned by the state. As a result, the investor accumulates income in his favor and has the opportunity to use the object on a repayable basis)
Англияда суднинг олий органи (The highest judicial body in England)
https://swarb.co.uk/royal-british-bank-v-turquand-cec-1856;
Умумий ҳуқуқда, гарчи аниқ кўрсатилмаган бўлса ҳам, мавжудлиги эътироф этиладиган ҳуқуқ ёки бурч – implied term, condition – муаллиф (In general law, the right or duty, the existence of which is recognized, although not explicitly stated - implied term, condition - the author)
Companies Act, 1985- www.legislation.gov.uk, 1985;
https://eulaw.edu.ru/pervaya-direktiva-68-151;
Ҳозирда мазкур муносабатлар “Компаниялар тўғрисида”ги 2006 йилги Қонуннинг (Companies Act, 2006) 31- ва 39-моддалари билан билан тартибга солинади (At present, these relations are governed by Articles 31 and 39 of the Companies Act of 2006)
https://webstroke.co.uk/law/panorama-developments-v-fidelis-furnishing-fabrics-1971.
