ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ УЗБЕКСКИХ РЕМЕСЛЕННИКОВ В СОЗДАНИИ НАЦИОНАЛЬНОЙ ОДЕЖДЫ

Авторы

  • Гайрат А.Мамараджабов

Ключевые слова:

ремесленник, национальные одежды, алача, бязь, ханатлас, банорас, шелк, бекасам, адрас, суси, чапан, джелак, чакмон, кебанак, тулуп

Аннотация

Ремесленники Сурханского оазиса ткали из хлопка различные материи. Населения из племени дурман, джуз, кунград и другие, занимаясь скотоводством, больше ткали материи из шерсти. Традиционная одежда и украшения узбекского народа - это и общая часть материальной культуры, отражающая национальные особенности, обычаи и эстетический вкус нашего народа. Как и одежды других национальностей, традиционные узбекские одежды формировались и развивались в течение длительного исторического процесса. В данной статье представлена информация о деятельности узбекских мастеров по созданию национальной одежды.

Библиографические ссылки

Маҳмуд Кошғарий. Девону луғотит турк. 1-жилд. –Тошкент, 1960. – Б. 333. (Makhmud Koshgari. Devonian dictionary is Turkish. Volume 1 - Tashkent, 1960. – P. 333).

Этнографические очерки узбекского сельского населения. Отв. ред. Г. П. Васильева, Б. Х. Кармышева. – Москва: Наука, 1969. (Ethnographic sketches of the Uzbek rural population. Resp. ed. G. P. Vasil'eva, B. Kh. Karmysheva. - Moscow: Nauka, 1969.)

Сухарева О.А. Древние черты в формах головных уборов народов Средней Азии // ТИЭ. –М.-Л., 1954. Т. XXI. –С. 250-289. (O. A. Sukhareva Ancient features in the forms of headdresses of the peoples of Central Asia // TIE. - M.-L., 1954. T. XXI. -P. 250-289)

Рассудова Р.Я. Сравнительная характеристика мужской одежды населения Ферганско-Ташкентского региона (XIX–XX в.) // Традиционная одежда народов Средней Азии и Казахстана. — Москва, 1989. – С.146. (Rassudova R. Ya. Comparative characteristics of men's clothing of the Fergana-Tashkentsk region (XIX – XX centuries). // Traditsionnaya odejda narodov Sredney Azii i Kazaxstana. - Moscow, 1989. – P.146.)

Задыхина К.Н., Сазонова М.В. Мужская одежда узбеков Хорезма конца XIX – начала XX в. // Костюм народов Средней Азии. –М., 1979. –С. 151-168. (Zadykhina K.N., Sazonova M.V. Male clothes of Uzbeks of Khorezm of the late 19th - early 20th centuries // Costume of the peoples of Central Asia. –M., 1979. –P. 151-168)

Турсунов С., Пардаев Т., Маҳмадиёрова Н. Сурхондарё – этнографик макон. –Тошкент, 2012. (Tursunov S., Pardaev T., Mahmadiyorova N. Surkhandarya is an ethnographic place. –Tashkent, 2012)

Умаров И., Раҳмонов Ҳ., Худойбердиев Э. Сурхон воҳасида этник тарих ва этномаданий жараёнлар (хатакилар уруғи мисолида). –Тошкент, 2014. (Umarov I., Rakhmonov H., Khudoyberdiev E. Ethnic history and ethnocultural processes in the Surkhan oasis (on the example of the xatak tribe). –Tashkent, 2014)

Дала ёзувлари. 2019 – 2020 йиллар. Шўрчи, Олтинсой, Денов, Сариосиё, Узун туманлари. (Field records. 2019 - 2020. Shurchi, Oltinsoy, Denau, Sariosiyo, Uzun districts)

Сухарева О.А. Художественные ткани // Рукопись Института искусствознания. Инв. 291.–С.18. (O. A. Sukhareva Artistic fabrics // Manuscript of the Institute of Art History. Inv. 291.– P. 18.)

Давлатова С. Қашқадарё миллий кийимлари: анъанавийлик ва замонавийлик. –Тошкент: Янги аср авлоди, 2006. –Б. 115-116. (Davlatova S. Kashkadarya national costumes: tradition and modernity. –Tashkent: Yangi asr avlodi, 2006. –B. 115-116)

Дала ёзувлари. 2019 -2020 йиллар. Қумқўрғон, Шўрчи, Олтинсой, Денов, Сариосиё, Узун туманлари. (Field records. 2019 - 2020. Kumkurgan, Shurchi, Oltinsoy, Denau, Sariosiyo, Uzun districts)

Давлатова С. Қашқадарё миллий кийимлари: анъанавийлик ва замонавийлик. – Б. 113. (Davlatova S. Kashkadarya national costumes: tradition and modernity. – P. 113)

Дала ёзувлари. 2020 йил Олтинсой тумани Лўкка, Бодиҳаво, қишлоқлари; 2020 йил. Узун тумани Хўжаасмин, Хавот қишлоқлари. (Field records. 2020 Lokka, Bodihavo, villages of Altynsay district; 2020. Uzun district Khojaasmin, Khavat villages)

Дала ёзувлари. 2020 йил Қумқўрғон тумани Жийдали, Жонбош қишлоқлари; 2021 йил. Сариосиё тумани Тоғчиён, Газарак қишлоқлари. (Field records. 2020 Jiydali, Jonbosh villages of Kumkurgan district; 2021. Togiosiyon, Gazarak villages of Sariosiyo district (Field records. 2020 Jiydali, Jonbosh villages of Kumkurgan district; 2021. Togiosiyon, Gazarak villages of Sariosiyo district)

Дала ёзувлари. 2019 йил. Шўрчи тумани Ободон, Шалдироқ қишлоқлари; 2020 йил. Узун тумани Чақар, Бешкапа қишлоқлари. (Field records. 2019. Obodon, Shaldirak villages of Shurchi district; 2020. Chakar, Beshkapa villages of Uzun district)

Дала ёзувлари. 2020 йил. Денов тумани Даҳана, Дунётепа қишлоқлари; 2021 йил. Қумқўрғон тумани Кал, Хўжамулки қишлоқлари. (Field records. 2020. Dahana, Dunyotepa villages of Denau district; 2021. Kal, Khojamulki villages of Kumkurgan district)

Давлатова С. Қашқадарё миллий кийимлари... – Б. 125. (Davlatova S. Kashkadarya national clothes ... - B. 125)

Воҳанинг Қумқўрғон тумани Хўжамулки, Оқжар қишлоқларида, Шўрчи тумани Оқтумшуқ, Ободон қишлоқларида, Узун тумани Чақар, Серҳаракат қишлоқларида «желак» деб аталади. Дала ёзувлари. 2019, 2020, 2021 йиллар. (In the villages of Khojamulki and Akjar of Kumkurgan district of the oasis, in the villages of Oktumshuk and Obodon of Shurchi district, in the villages of Chakar and Serharakat of Uzun district it is called "jelak". Field records. 2019, 2020, 2021.)

Воҳанинг Олтинсой тумани Қумпайкал, Қарлуқ қишлоқлари; Денов тумани Сина, Даҳана қишлоқлари; Сариосиё тумани Хуфар, Сўфиён қишлоқларида «яктак» деб аталади. Дала ёзувлари. 2019, 2020, 2021 йиллар. (Qumpaykal, Qarluq villages of Oltinsoy district of the oasis; Sina, Dahana villages of Denau district; In the villages of Khufar and Sufiyon of Sariosiya district it is called "yaktak". Field records. 2019, 2020, 2021)

Дала ёзувлари. 2020 йил Олтинсой тумани Ипоқ, Бўлак, Обшир қишлоқлари. (Field records. 2020 Ipoq, Bulak, Obshir villages of Altynsay district)

Заҳириддин Муҳаммад Бобур, Бобурнома. –Тошкент, 1989. –Б. 244, 366. (Zahiriddin Muhammad Bobur, Boburnoma. –Tashkent, 1989. –B. 244, 366)

Дала ёзувлари. 2019 йил. Олтинсой тумани Қарлуқ, Зардақўл, Чинор қишлоқлари; 2020 йил. Денов тумани Ўшор, Куёвсу, Ойбарак қишлоқлари. (Field records. 2019. Qarluq, Zardakul, Chinor villages of Altynsay district; 2020. Oshor, Kuyovsu, Oybarak villages of Denau district)

Шаниязов К.Ш. К этнической истории узбекского народа. –Ташкент, 1974. –С. 255-256. (Shaniyazov K.Sh. On the ethnic history of the Uzbek people. –Tashkent, 1974. –S. 255-256.)

Загрузки

Опубликован

2022-01-19

Выпуск

Раздел

Статьи