ЖИЛИЩА ДЖУЗОВ СУРХАНСКОГО ОАЗИСА
Ключевые слова:
джузы, пахсовые дома, юрта, лачыг, шалашАннотация
XIX аср охири – XX аср бошларида Сурхон воҳаси аҳолисининг ижтимоий ҳаётида муҳим ўзгаришлар рўй бера бошлади. Деҳқончилик ва савдо-сотиқнинг ривожланиши билан кўчманчи аҳолининг ўтроқ ҳаётга ўтиш жараёни тобора кучайиб борди. Бу ўзгаришлар воҳада яшовчи жуз қабиласининг ҳаётига ҳам таъсир этди. Ўтроқлашиб қолган жузлар пахса ва хом ғиштдан бир ёки бир неча хонали уйлар қура бошладилар. Шу билан бирга жузлар ўзлари учун анъанавий бўлган ўтов, лочиғ, капа сингари уйлардан ҳам фойдаланишда давом этганлар. Ушбу мақолада Сурхон воҳасида яшовчи жузларнинг анъанавий турар-жойлари ҳақида маълумот келтирилади.
Библиографические ссылки
Турсунов С., Пардаев Т., Маҳмадиёрова Н. Сурхондарё – этнографик макон. –Тошкент, 2012. (Tursunov S., Pardaev T., Mahmadiyorova N. Surkhandarya is an ethnographic place. –Tashkent, 2012)
Умаров И., Раҳмонов Ҳ., Худойбердиев Э. Сурхон воҳасида этник тарих ва этномаданий жараёнлар (хатакилар уруғи мисолида). –Тошкент, 2014. (Umarov I., Rakhmonov H., Khudoyberdiev E. Ethnic history and ethnocultural processes in the Surkhan oasis (on the example of the xatak tribe). –Tashkent, 2014)
Дала ёзувлари. 2019 йил. Шўрчи тумани Ялти, Тўла қишлоқлари. (Field records. 2019. Yalti, Tola villages of Shurchi district)
Дала ёзувлари. 2020 йил. Узун тумани Хонжиза, Хўжаасмин қишлоқлари. (Field records. 2020. Uzun district, Khanjiza, Khojaasmin villages)
Устаев Ш. Дни недели в поверьях народов Южного Узбекистана / Труды Байсунской научной экспедиции. Вып. 3. –Ташкент, 2007. –С. 179-184. (5. Ustaev Sh. Days of the week in the beliefs of the peoples of South Uzbekistan / Proceedings of the Boysun scientific expedition. Issue 3. –Tashkent, 2007. –P. 179-184)
Дала ёзувлари. 2020 йил. Сариосиё тумани Сангардак қишлоғи. (Field records. 2020. Sangardak village of Sariosiyo district.)
Дала ёзувлари. 2020 йил. Денов тумани Ҳазорбоғ, Хайрабод қишлоқлари. (Field records. 2020. Hazarbog, Khayrabad villages of Denau district)
Воронина В.Л. Узбекское народное жилище // СЭ. –М., 1949. –№2. –С. 68. (Voronina V.L. Uzbek folk dwelling // SE. –M., 1949. №2. –P. 68)
Дала ёзувлари. 2020 йил. Қумқўрғон тумани Чаёнтепа қишлоғи. (Field records. 2020. Chayontepa village of Kumkurgan district)
Муканов М.С. Халык мурасы. –Алма-Ата, 1974. –С. 99. (Mukanov M.S. Folk heritage. –Alma-Ata, 1974. – P. 99)
Дала ёзувлари. 2020 йил. Олтинсой тумани Чинор қишлоғи. (Field records. 2020. Chinor village of Altynsay district)
Дала ёзувлари. 2020 йил. Олтинсой тумани Ипоқ, Қарлуқ қишлоқлари. (Field records. 2020. Ipoq and Qarluq villages of Altynsay district)
Дала ёзувлари.2020 йил. Шўрчи тумани Оқтумшуқ қишлоғи. (Field records.2020. Oktumshuk village of Shurchi district)
Дала ёзувлари. 2020 йил Қумқўрғон тумани Мўнка қишлоғи. (Field records. 2020 Monka village of Kumkurgan district)
Еремеев Д.Е. Происхождение юриков и туркмен Турции и основные этапы их истории // ТИЭ. –М., 1963. Т. 83. –С. 40. (Eremeev D.E. The origin of the Yuriks and Turkmens of Turkey and the main stages of their history // TIE. –M., 1963. Vol. 83. –P. 40.)
Антипина К.И. Особенности материальной культуры южных Киргизов. –Фрунзе, 1963.–С. 166. (Antipina K.I. Features of the material culture of the southern Kyrgyz. –Frunze, 1963. –P. 166.)
Шаниязов К. К этнической истории узбекского народа. –Ташкент: Фан, 1974. –С. 37. (Shaniyazov K. On the ethnic history of the Uzbek people. –Tashkent: Fan, 1974. –P. 37.)
Абдуллаев У. Фарғона водийсида этнослараро жараёнлар. –Тошкент: Янги аср авлоди, 2005. –Б. 78. (Abdullaev U. Interethnic processes in the Fergana Valley. –Tashkent: Yangi asr avlodi, 2005. –P. 78)
