ИЗ ИСТОРИИ УЗБЕКОВ В ТУРКМЕНИСТАНЕ (С КОНЦА XIX ВЕКА ДО 1990-Х ГОДОВ)

Авторы

  • Акмал Бахтиёрович Юлдашев

Ключевые слова:

нация, национальное меньшинство, список населения, туркмены, узбеки, Туркменистан, Чорджой, Тошовуз, Лебоп, Мерв, исторический этап, период, регион, национальный рост, сельское хозяйство, ремесла, животноводство, торговля, промышленность, рабочий

Аннотация

В этой статье представлен обзор численности, история распространения и занятий узбеков, проживавших в Туркменистане с 90-х годов XIX века - до 90-х годов ХХ века, посредством анализа литературы и источников. Во времена Российской империи, в 1897 году, во время переписи населения и в советское время, данные переписи населения с 1926 по 1989 гг., отчеты, архивные источники и историческая литература посредством сравнительного анализа изучено количество узбеков в Туркменистане, динамика их воспроизводства, ареалы распространения узбекского населения. В статье также представлена ​​подробная информация о повседневной жизни узбеков в Туркменистане и их деятельности.

Библиографические ссылки

Халқ сўзи, 2020 йил 25 январь (People's Speech, January 25, 2020).

Ўзбекистон Миллий Архиви. Р-1 фонд, 1-рўйхат, 725-йиғма жилд, 33-36 варақлар (National Archive of Uzbekistan. R-1 fund, list 1, collection 725, pages 33-36).

Ўзбекистон Миллий Архиви. Р-1 фонд, 1-рўйхат, 721-йиғма жилд, 33-36 варақлар (National Archive of Uzbekistan. R-1 stock, list 1, collection volume 721, pages 33-36).

Россия давлат иқтисодиёт архиви, Р-7971-фонд, 16-рўйхат, 54-йиғма жилд, 9, 223-230 варақлар (Russian State Archive of Economy, Fund R-7971, List 16, Volume 54, Pages 9, 223-230).

Россия давлат иқтисодиёт архиви, Р-1562-фонд, 336-рўйхат, 966-1001 йиғма жилдлари, (Ривожланиш жадвали ф. 15А. СССР, республикалар, вилоятлар, туманлар бўйича аҳолининг этник таркиби) (State Archive of Economy of Russia, fund R-1562, list 336, compilation volumes 966-1001, (Development table f. 15A. Ethnic composition of the population of the USSR, republics, regions, districts).

Россия давлат иқтисодиёт архиви, Р-1562-фонд, 41-рўйхат, 189-йиғма жилд, 6-8 варақлар (Russian State Archive of Economy, Fund R-1562, List 41, Collection 189, Pages 6-8).

Россия давлат иқтисодиёт архиви, Р-1562-фонд, 336-рўйхат, 3998-4185-йиғма жилдлар. (Жадвал. 7 б. Aҳолининг миллати ва тили бўйича тақсимоти) (Russian State Archive of Economy, Fund R-1562, List 336, Volumes 3998-4185. (Table. 7 p. Distribution of the population by ethnicity and language).

Россия давлат иқтисодиёт архиви, Р-1562, 336-рўйхат, 6174-6238-йиғма жилдлар. (Жадвал 9 б. Aҳолининг миллати ва тили бўйича тақсимоти) (Russian State Archive of Economics, R-1562, List 336, Volumes 6174-6238. (Table 9 p. Distribution of the population by ethnicity and language).

1959 йилда СССР халқ хўжалиги. Статистик йилнома. СССР Марказий статистика бошқармаси, Давлат статистика бошқармаси. – Москва. – С. 8-20. (The national economy of the USSR in 1959. Statistical yearbook. Central Statistical Bureau of the USSR, State Statistics Office. – Moscow. – С. 8-20)

Марказий Осиёни минтақалаштириш бўйича материаллар. Китоб. 1. Бухоро ва Хоразм ҳудудлари ва аҳолиси. 1-қисм. Бухоро. – Тошкент, 1926, 288 б. (Materials on the regionalization of Central Asia. Book. 1. Territories and population of Bukhara and Khorezm. Part 1. Buxoro. Tashkent, 1926, 288 p.)

Марказий Осиёни минтақалаштириш бўйича материаллар. Китоб. 1. Бухоро ва Хоразм ҳудудлари ва аҳолиси. 2-қисм. Хоразм. – Тошкент, 1926, 248 б. (Materials on the regionalization of Central Asia. Book. 1. Territories and population of Bukhara and Khorezm. Part 2. Khorezm. – Tashkent, 1926, 248 p)

Қодиров Ш.Х. 1880-1980 йилларда Туркманистондаги демографик ўзгаришлар Тарихий ва демографик тадқиқотлар. Тарих фанлари номзодлиги учун ёзилган диссертациянинг автореферати. – Aшхабод, 1984. - 23 б. (Qodirov Sh.X. Demographic changes in Turkmenistan in 1880-1980 Historical and demographic research. Author's abstract of the dissertation for the candidate of historical sciences. – Ashgabat, 1984. - 23 p.)

Қодиров Ш.Х. Туркманистон аҳолиси: тарихи ва замонавийлиги. (Саволлар ва тадқиқот натижалари). – Aшхобод: Илим, 1986. - 125 п. (Qodirov Sh.X. Population of Turkmenistan: history and modernity. (Questions and research results). – Ashgabat: Ilim, 1986. - 125 p.)

Қодиров Ш.Х. Туркман демографиясининг сирлари: муаммолар, бўшлиқлар, сохталаштиришлар. – Москва: ИФЕCAС, 2009. - 328 с. (Qodirov Sh.X. Secrets of Turkmen demography: problems, gaps, falsifications. – Moscow: IFECAS, 2009. - 328 p)

Россия империяси аҳолисининг биринчи умумий рўйхати 1897 йил. Н.A.Тройиницкаго таҳририяти остида. 7-бўлим. 1905 йил 36-38. (The first general census of the population of the Russian Empire was made in 1897. Edited by N.A. Troyinitskago. Section 7. 1905 36-38.)

Ўзбекистон Миллий Енциклопедиялари. 8 жилд. – Тошкент. 2004 йил. – Б 665. (National Encyclopedias of Uzbekistan. 8 vols. Tashkent. 2004. – P.665.)

Василева Е.К., Елисеева И.И., Кашина О.Н., Лаптев В.И. СССР 1960-1980 йилларда аҳолининг динамикаси. – Москва: Молия ва статистика, 1985. – С. 21-44. ( Vasileva E.K., Eliseeva I.I., Kashina O.N., Laptev V.I. Population dynamics of the USSR in 1960-1980. - Moscow: Finance and Statistics, 1985. – Р. 21-44)

URL: http://www.demoscope.ru/weekly/2010/0425/print.php. (қўриб чиқилди 01.12. 2019 й.).

URL: https://president.uz/oz/lists/view/3324 (2020_yil_24_yanvar) (қўриб чиқилди 11.04. 2020 й.).

URL: http://meteojurnal.ru/stati/perepis-1897-v-turkmenistane (қўриб чиқилди 06.01. 2020 й.).

URL: https://baltraid.ru/raznoe/naselenie-turkmenii-na-2020.html# (қўриб чиқилди 05.05. 2020 й.).

URL: https://ru.wikipedia.org/wiki/Население_Туркмении (қўриб чиқилди 10.05. 2020 й.).

URL: htt//www.ist.mat.ru/ rgae_1562.1.513_l.40-54.pdf (кўриб чиқилди 10.06.2020 й.)

Загрузки

Опубликован

2021-07-18

Выпуск

Раздел

Статьи