ХОДЖА АХМАД ЯССАВИЙ И ВЗГЛЯДЫ ИНОСТРАННЫХ УЧЕНЫХ О ТАРИКАТА ЯССАВИЯ

Авторы

  • Исмаилов Кахрамонжон Абдумуминович

Ключевые слова:

иностранные исследования, суфизм, муршид (наставник), мюрид (подмастерье), суфий, авлия, яссавия, джахрия, макам (статус), манкаба (легенда), халифа (последователь), мавзолея Яссавий и казан

Аннотация

В данной статье рассматриваются ряд исследований узбекских, русских, турецких и казахских ученыхпосвященных основателю секты (тариката)Яссавия Ходже Ахмад Яссави, его «Девонихикмат» а также его последователям которые заслуживают высокой оценки. Однако ученым хорошо известно, что зарубежные исследования, особенно на английском языке, отдельно не изучались. Американский ученый Д.ДиУис провел большую работу по Яссави, его учениям и работам, и его исследования заслуживают высокой оценки.Данная статья представляет собой сравнительный анализ взглядов Д.ДиУиса и других ученых на жизнь, рождение, семью, последователей, статус секты, детали мавзолея Ходжи Ахмада Яссави. В статью также включены исследования зарубежных ученых, таких как Дж. Тримингэм, Э. Олворт и Дж. Гросс.

Библиографические ссылки

Қуръони карим. Тавба сураси. 19-оят. (Furqon. Электрон китоб)

Аҳмад Яссавий. Ҳикматлар. (Нашрга тайёрловчи, сўзбоши ва изоҳлар муаллифи Ҳаққулов И.) -Т.: 1991.

Яссавий, Аҳмад. Девони Ҳикмат. (Нашрга тайёрловчи Абдушукуров Р.) –Т.: 1992

Эшмуҳамедова М. “Девони ҳикмат”нинг қўлёзмалари. Филол. фанлари номзоди... дис. – Т.: 1995.

Туркияда яссавийшунослик: (Хожа Аҳмад Яссавий ҳаёти, ижоди ва тариқати мавзусида турк яссавийшуносликлари билан ўтказилган суҳбатлар тўплами). (Суҳбат қилувчи ва нашрга тайёрловчи Н.Ҳасан.) –Т.: 1999

Ҳасанов Н. Султон Аҳмад Ҳазинийнинг “Жавоҳиру-л-аброр мин амвожил биҳор” асари ва унинг яссавийшуносликдаги илмий-тарихий қиммати. Филол. фанлари номзоди... дис. –Т.: 1999

Аҳмад Яссавий: ҳаёти, ижоди, анъаналари. Тўпловчи нашрга тайёрловчилар И.Ҳаққул, Н.Ҳасан, А.Бектош. -Т.: Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси. Адабиёт жамғармаси нашриёти, 2001.-336 б.

Хожа Аҳмад Яссавий. Девони ҳикмат (Янги топилган намуналар). Нашрга тайёрловчи Н.Ҳасан. -Т.: Мовароуннаҳр, 2004.

Хожа Аҳмад Яссавий. Девони ҳикмат. Тўпловчи ва нашрга тайёрловчилар И.Ҳаққул, Н.Ҳасан-Т.: Мовароуннаҳр. 2006.-271 б.

Кароматов Ҳ. Қуръонваўзбекадабиёти. –Т.: Фан. 1993, 39-бет.

Абдураҳмон Гўзал. Яссавий“фақрнома”си. (Усмонли туркчадан таҳрир ва айрим қисқартиришлар билан ўзбекчалаштирувчи: Нодирхон ҲАСАН) Тошкент «Наврўз» нашриёти 2014.

Н.Ҳасан. Яссавийликка доир манбалар ва “Девони ҳикмат” филология фанлари бўйича докторлик (DSc) диссертацияси. Тошкент, 2017 йил.

Аҳмад Яссавий. Девони Ҳикмат. Маҳмуд Ҳасаний. – Т.: Ғ.Ғулом., 1992, 12-бет.

J.S.Trimingham. The Sufi Orders in Islam. Oxford, 1971.

Гордлевский В.А. Ходжа Ахмед Ясеви, / Избр. соч. Т. II. Москва, 1961.

ТримингэмДж.С. Суфийские ордены в исламе. Москва “Наука”. 1989, с.57

Allworth E.A. The Modern Uzbeks (from the Fourteenth Century to the Present. A сultural history) Hoover Ins-n Press, 1995

Köprülü M.F. Turk Edebiyatinda Ilk Mutasavviflar.-(7. Baski) Ankara-1991.;

Yesevi, Ahmed, Divan-i Hikmet’ten Secmeler, Haz. Prof. Dr. Kemal Eraslan, K.B. yay., Ankara, 1983.

MevlanaSafiyud’din. Neseb-name tercumesi. haz. EraslanK.-Ist. 1996. s 25.

Prof. Dr.M.Es’adCosan-H. Uzbay. HaciBektasiVeli. Makalat. Ankara, 1990

Figlali E.R.,Turkiyede Alevilik ve Bektasilik, Ankara 1991, s.109.

Devin DeWeese. “The Masha’ikh-i Turk and the Khojagon: Rethinking the Links Between the Yasavi and Naqshbandi Sufi Traditions” // Journal of Islamic Studies, 7:2 (1996). pp. 180- 207.

Karimov E. Sufism of Seljukid period: myths and realities (Based on the example of Khwaja Ahmad Yasavi). Islamiilimler. Cilt -1. Turkeye. Konya, 2013. 325-336 pp. p.331.

С.М.Демидов. Суфизм в Туркменистане / Эволюция и пережитки. (Ашгабад 1978) с.84- 89, 156.

Jo Ann Gross. The Polemic of “official” and “unofficial” Islam: Sufism in Soviet Central Asia, p.533.

Суфизм в Центральной Азии.(зарубежные исследования)Санк-Петербург, 2001. с.235.

Bodrogligeti, Andras J. E. The Impact of Ahmad Yasavi’sTeaching on the cultural and political life of the turks of Central Asia. Turk DiliArashtirmalariyilligi. Belleten, 1987, Turk TarihKurumuBasim Evi-Ankara, 1992.

Zarcone T. Ahmad Yasawiheros des nouvellesrepubliquescentraasiatiques. C.N.R.S., Paris, France. Pp. 297-321.

Загрузки

Опубликован

2021-10-28